İstanbul Üniversitesi (İÜ) bilim insanları, çığır açan bir keşfe imza attı. Üç yıllık bir araştırmanın sonucunda, uçak yakıtından alınan örneklerde yeni bir bakteri cinsi keşfedildi: Facivitalis İstanbulensis. "Uçak yakıtında yaşayan" anlamına gelen "Facivitalis" ve İÜ'ye atıfla verilen "İstanbulensis" isimleriyle bilim dünyasına tanıtılan bakteri, Antonie van Leeuwenhoek dergisinde yayınlanarak tescillendi. Bu keşif, çevre kirliliğiyle mücadele ve sürdürülebilir enerji üretimi alanlarında yeni olanaklar sunuyor. Araştırma ekibi, Prof. Dr. Esra Sungur, Doç. Dr. Miray Onan ve Dr. Öğretim Üyesi Simge Arkan Özdemir'den oluşuyor.

Yeni Bakterinin Özellikleri

Başlangıçta mikrobiyolojik korozyon üzerine çalışan araştırmacılar, hidrokarbonları parçalayabilen bu bakterinin Sphingomonas cinsinin yeni bir türü olduğunu düşünmüşlerdi. Ancak ileri analizler, Facivitalis İstanbulensis'in aslında tamamen yeni bir cins olduğunu ortaya koydu. Bakteri, ekstrem koşullara uyum sağlayan ve çevresel faktörlere son derece dayanıklı yapısıyla dikkat çekiyor. Araştırmacılar, bakterinin genom analizi sonucunda, hidrokarbonların parçalanmasında rol oynayan 100'den fazla gen tespit etti. Bunların arasında, özellikle aromatik bileşiklerin parçalanmasında etkili 58 gen bulunuyor. Ayrıca, bakteri biyosürfaktan üretiminde rol oynayan ve bunların 9'unun yalnızca bu bakteride bulunduğu özel genler de tespit edildi. Bu özellikler, bakterinin biyoremediasyon ve biyoyakıt üretimi gibi alanlarda kullanılma potansiyelini gösteriyor.

Çevre Kirliliğiyle Mücadelede Yeni Bir Silah

Facivitalis İstanbulensis'in hidrokarbonları parçalama yeteneği, özellikle petrol sızıntılarının temizlenmesi gibi çevresel sorunların çözümünde büyük önem taşıyor. Bakterinin biyosürfaktan üretme özelliği ise, kirleticilerin daha etkili bir şekilde ayrıştırılmasını sağlayabilir. Bu sayede, petrol ve diğer hidrokarbon bazlı kirleticilerin çevreye olan zararlı etkileri azaltılabilir. Bu yeni keşif, sürdürülebilir enerji kaynaklarının geliştirilmesine yönelik araştırmalara da katkı sağlayabilir. Bakterinin özel genleri, gelecekte biyoyakıt üretiminde kullanılabilecek yeni teknolojilerin geliştirilmesinde kullanılabilir. Bu bulgular, enerji sektörü için potansiyel yeni yaklaşımlar sunuyor.

Bilim Dünyasına Önemli Bir Katkı

Prof. Dr. Sungur, her mikrobiyologun yeni bir cins veya tür keşfetmeyi hayal ettiğini belirterek, Facivitalis İstanbulensis keşfinin bilim dünyasına büyük bir katkı olduğunu vurguladı. Bu keşif, sadece bilimsel açıdan değil, insanlık için de büyük bir önem taşıyor. Yeni keşfedilen bakterinin özellikleri, çevre kirliliğiyle mücadele ve sürdürülebilir enerji üretimi gibi küresel sorunlara çözüm bulmada yeni yollar açabilir. Araştırmanın, bir doktora öğrencisinin tez çalışması olarak başlaması ve bu kadar önemli bir buluşa dönüşmesi de dikkat çekici. Bu başarı, gelecek nesiller için bilimsel araştırmalara yatırım yapmanın önemini bir kez daha gösteriyor.